Μια ομάδα αυτογνωσίας προάγει την ψυχική υγεία του ατόμου & προσφέρει σφαιρική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, λαμβάνοντας υπόψη όλες σχεδόν τις διαστάσεις της καθημερινής ζωής που απειλούν την «υγιή» λειτουργία & προσαρμογή στο σύνθετο σημερινό κόσμο. Η συμμετοχή σε μια ομάδα αυτογνωσίας αποτελεί σημαντικό εφόδιο για το σύγχρονο άνθρωπο γιατί αποτελεί μέθοδο αντιμετώπισης πολλών καταθλιπτικών & αγχογόνων συμπτωμάτων που ευθύνονται σε μεγάλο μέρος για την ψυχική απορρύθμιση & τη συναισθηματική ευαλωτότητα.
Συγκεκριμένα, τα κυριότερα θεραπευτικά οφέλη μιας ομάδας αυτογνωσίας είναι:
- Καταπολέμηση των αισθημάτων άγχους, είτε στην περίπτωση απλής ύπαρξης άγχους είτε στην περισσότερο σύνθετη περίπτωση μετουσίωσης αυτού σε έντονη ψυχοπαθολογία (πχ. κρίση πανικού, διάχυτη και γενικευμένη ανησυχία)
- Καλλιέργεια και προοδευτική αύξηση της συναισθηματικής έκφρασης η οποία αποτελεί ικανότητα υψίστης σημασίας για τη σύναψη και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων. Η δυνατότητα κατανόησης και μετέπειτα έκφρασης του συναισθηματικού μας κόσμου, βελτιώνει την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους και την ερμηνεία που δίνουμε στις σκέψεις και τις πράξεις των κοντινών μας προσώπων.
- Ανάπτυξη του εσωτερικού μας κόσμου, γνωστικά μέσω της κατανόησης του υπερβολικού ή ελλιπούς τρόπου ερμηνείας των φαινόμενων και συναισθηματικά μέσω της αυξημένης αυτογνωσίας και «μοιράσματος» των πραγματικών συναισθημάτων μας με τους άλλους
- Βιωματική ανάπτυξη που επιτυγχάνεται μέσω της επαφής με τις επιθυμίες και τους στόχους μας, « τα θέλω και τα μπορώ». Η εναρμόνιση των εσωτερικών «θέλω» με τα εξωτερικά «μπορώ» και η συνειδητοποίηση ότι σημαντικότατη παράμετρος είναι η σκέψη «είμαι ικανός να», προωθούν την ψυχική ωρίμανση του ατόμου και σταδιακά εξελίσσουν την αυτογνωσία και την πίστη στον εαυτό.
- Καταπολέμηση των συναισθημάτων απομόνωσης και μοναξιάς, μείωση των μελαγχολικών και απαισιόδοξων σκέψεων. Τα αισθήματα μοναξιάς, σε συνδυασμό με τη συνεχώς αυξανόμενη εγωκεντρική «άποψη ζωής» και την παρατηρούμενη μείωση πρόθεσης των νέων ατόμων για σύναψη δυνατών δεσμών, αποτελούν παράγοντες γένεσης και συντήρησης κατάθλιψης, άγχους και αυτό-υποτίμησης. Κυρίαρχες σκέψεις, όπως «δεν με καταλαβαίνει κανένας, δεν ταιριάζω με κανέναν, τίποτα δε θα αλλάξει στο μέλλον, ποτέ δε θα βρω αυτό που μου αξίζει», προκαλούν ένα συνεχή φαύλο κύκλο αρνητικών αναφορών για τον εαυτό μας και τους άλλους και δημιουργούν μια εσφαλμένη αντίληψη για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η συμμετοχή σε μια ομάδα αυτογνωσίας, μέσω της κοινοποίησης των ενδόμυχων και προσωπικών αναζητήσεων και της συζήτησης των εμποδίων και δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος στην πορεία της προσωπικής του ολοκλήρωσης, οδηγεί σε κατάκτηση της «αίσθησης του ανήκειν» και στη γνώση ότι υπάρχουν και κάποιοι άλλοι γύρω μας που δείχνουν σεβασμό και αυθεντικό ενδιαφέρον για τη ζωή μας.
Ποιοι ωφελούνται ιδιαίτερα από μια ομάδα αυτογνωσίας
- Άνθρωποι με στόχο τη βελτίωση της συναισθηματικής έκφρασης και της ικανότητας επαφής με το συναισθηματικό τους κόσμο. Συνήθως εκδηλώνεται με μια αίσθηση «κάτι δεν πάει καλά αλλά δε ξέρω τι» ή «ενώ όλα είναι σε τάξη, κάτι μέσα μου με κάνει να αισθάνομαι άσχημα». Συχνά παρατηρείται επίσης απώλεια ενδιαφέροντος για τα πράγματα και τους ανθρώπους γύρω μας που ο άνθρωπος το βιώνει ως «δεν μου αρέσει πλέον τίποτα, έχω χάσει την όρεξή μου για τα πάντα».
- Άνθρωποι που αισθάνονται έντονο θυμό. Όταν οι επιθυμίες μας συγκρούονται με τις επιθυμίες κοντινών προσώπων και η ικανοποίηση των προσωπικών μας αναγκών έρχεται σε σύγκρουση με κανόνες και συνήθειες του οικογενειακού ή του εργασιακού περιβάλλοντος, επιλέγουμε την υιοθέτηση μιας παθητικής και ανεκτικής στάσης, με σκοπό την διαφύλαξη της υπάρχουσας ισορροπίας. Αποτέλεσμα του λάθους τρόπου που διεκδικούμε τα «θέλω» μας είναι να φθείρουμε την αυτό-εικόνα μας (το πώς βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας) αλλά ταυτόχρονα να υποβαθμίζουμε και την εικόνα που προβάλλουμε προς τους άλλους. Έτσι σχηματίζεται μια λανθασμένη άποψη για εμάς, με αποτέλεσμα να δεχόμαστε συμπεριφορές που συχνά οδηγούν σε αισθήματα μειονεξίας και ανεπάρκειας τα οποία εκφράζονται με σκέψεις του τύπου «δεν είμαι ικανός/η να πω αυτό που θέλω, δεν έχει σημασία η γνώμη μου, κανένας δεν με υπολογίζει». Οι παραπάνω σκέψεις προκαλούν εσωτερίκευση του θυμού και μας ωθούν σε ξεσπάσματα οργής ή θλίψης, συχνά μέσα από μικρές αφορμές. Μέσα στην ομάδα εκφράζονται όσα δεν μπορούν να ειπωθούν μπροστά στο σύντροφο, γονέα, εργοδότη ή γνωστό και το μέλος της ομάδας συνειδητοποιεί το πόσο διεκδικητικό είναι και αντιλαμβάνεται τα αποτελέσματα των επιλογών του αφού ακούει τη γνώμη των υπολοίπων μελών και παρατηρεί τις συνέπειες της συμπεριφοράς του απέναντι σε ένα σύνολο ανθρώπων.
- Άνθρωποι με στόχο τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων. Άνθρωποι που δυσκολεύονται να προσεγγίσουν κάποιον άλλο για να κάνουν μια σχέση ή που δυσκολεύονται να διατηρήσουν μια σχέση ερωτικού ή φιλικού τύπου, βοηθούνται ιδιαίτερα από τη συμμετοχή σε μια ομάδα αυτογνωσίας. Μαθαίνουν να επικοινωνούν πραγματικά, συνειδητοποιούν τα άκαμπτα ή υπερβολικά κομμάτια του εαυτού τους που δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις, έρχονται πιο κοντά με αυτό που θέλουν από έναν άλλο άνθρωπο, «εκπαιδεύονται» στην καλλιέργεια αισθημάτων αμοιβαιότητας και συνεργασίας. Παράλληλα, κατανοούν το πώς τα προσωπικά προβλήματα και η αυτοπεποίθηση επηρεάζουν τον τρόπο προσέγγισης και τη «μηνυματική» της συμπεριφοράς τους απέναντι στους άλλους.
Πως λειτουργεί μια ομάδα αυτογνωσίας
Τα μέλη μιας ομάδας αυτογνωσίας εξελίσσουν τον προσωπικό τους κόσμο και ανακουφίζονται από την εσωτερική ένταση μέσα από τρεις κύριες διαστάσεις:
- Παρόμοια με την ατομική θεραπεία, οι ερωτήσεις, συμβουλές, ερμηνείες των θεραπευτών – συντονιστών, βοηθούν στον καθορισμό των προβλημάτων και προάγουν τη συνειδητοποίηση των δυσκολιών. Στη συνέχεια οι κατάλληλες παρεμβάσεις αποσκοπούν στην εξάλειψη των ατομικών προβλημάτων.
- Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας λένε τη γνώμη τους, προτείνουν λύσεις και εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους για αυτά που αναφέρονται. Η κατανόηση από τη μεριά του κάθε μέλους ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι με παρόμοια προβλήματα, ότι δεν είναι ο μόνος που έχει περάσει τέτοια δυσκολία και ότι υπάρχει λύση, καθώς και το ότι ακούει λύσεις ή προτάσεις που έχουν κατά καιρούς υλοποιηθεί από τους άλλους σε αντίστοιχες καταστάσεις, συντελούν στη χάραξη μιας καινούργιας στρατηγικής απέναντι στο πρόβλημα ή τουλάχιστον στο να το δει μέσα από εναλλακτικές παραμέτρους.
- Τοποθετώντας τον εαυτό του στη θέση του μέλους–συμβούλου, συμμετέχοντας με τη σειρά του στην παροχή βοήθειας απέναντι σε κάποιο άλλο μέλος, έχει την ευκαιρία να σκεφτεί με «αντίστροφη» λογική και να καταλάβει διαστάσεις των θεμάτων που δεν είχε προηγουμένως αναγνωρίσει. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ανάλυσης μίας συγκεκριμένης συμπεριφοράς μέσα στη σχέση, βλέποντας τη συγκεκριμένη συμπεριφορά να εκφράζεται από κάποιον άλλον άνθρωπο μπορεί να αντιληφθεί τις συνέπειες και τα οφέλη αυτής με καθαρότερο τρόπο από ότι αν χρησιμοποιούσε την προσωπική του εμπειρία σαν άξονα αναφοράς. Προσπαθώντας να βοηθήσουμε τους άλλους σκεφτόμαστε αυτά που λένε με περισσότερο κριτικό και ρεαλιστικό τρόπο από ότι κάνουμε μιλώντας για εμάς, γεγονός που οδηγεί στην καθαρότερη εκτίμηση μιας κατάστασης και στη συνέχεια στην αναγωγή των συμπερασμάτων στην προσωπική μας σφαίρα.